مسلما برایتان این موضوع پیش آمده که در هنگام مراجعه به پمپ بنزین، متصدی آن به شما استفاده از مکمل سوخت را پیشنهاد کند. براساس ادعای آنها با استفاده از مکمل سوخت کارایی خودرو افزایش یافته و مصرف سوخت کمتر و یا بهینه می‌شود. آیا چنین موضوعی حقیقت دارد؟ برای جواب این سوال با چرخان همراه باشید.
در صورتی‌که به حرف‌های گفته شده در بالا اعتماد کنید، با پرداخت هزینه‌ای اضافه صاحب محصولی جادویی خواهید شد! برای استفاده از مکمل سوخت تنها کافیست که این مایع را در باک بنزین اتومبیل خود بریزید.
مکملهای سوخت برای موتورهای بنزینی و دیزلی در بازار موجود است. براساس وعده سازندگان این مکملها، با استفاده از این محصولات مزایای زیادی نصیب صاحبان خودرو می‌شود که برای مثال می‌توان به تمیز شدن سیستم انژکتور و حذف آب از سیستم سوخت‌رسانی اشاره کرد. برای بهبود عملکرد کاتالیزور خودرو و همچنین سیستم اگزوز، محصولات دیگری به‌طور مخصوص توسعه داده شده‌اند و در بازار برای خرید موجود هستند.
براساس ادعا سازندگان این محصولات، در حالت کلی با استفاده از این مکملها باید خودرو عملکرد روان‌تری را از خود نشان دهد. علت این امر را باید در مصرف سوخت بهینه‌تر، بهبود عملکرد، کاهش انتشار گازهای سمی و افزایش عمر مفید موتور خودرو جستجو کرد.
استفاده از مکمل سوخت بسیار راحت است. برای آشنایی با نحوه استفاده از مکملها می‌توانید دستورالعمل موجود بر روی بسته‌بندی آن ها را مطالعه کنید. در اغلب موارد مکملهای سوخت مایع بوده و تنها نیاز است آنها را داخل باک خودرو بریزید، البته باک باید پر از بنزین یا گازوئیل باشد. مکمل باید با سوخت ترکیب شده و وارد سیستم سوخت‌رسانی خودرو شود تا کارایی مناسبی از خود نشان دهد.
در حالت عمومی مکملهای سوخت برای خودروهای قدیمی و یا اتومبیل‌هایی که کارکرد بالایی دارند، مناسب هستند چراکه سیستم سوخت‌رسانی آنها را تمیز می‌کنند. تقریبا می‌توان گفت مکملهای سوخت برای خودروهای نو و یا دستگاه‌هایی که از آنها به خوبی مراقبت می‌شود، کارایی لازم را ندارد و استفاده از آنها بهبودی در عملکرد این ماشین‌ها ایجاد نمی‌کند.
مکملهای سوخت متفاوتی در بازار وجود دارند که هر کدام برای کارایی خاصی توسعه یافته‌اند. برخی از این محصولات برای خودروهای قدیمی تولید شده‌اند. همانطور که می‌دانید تکنولوژی مورد استفاده در اتومبیل‌ها در سال‌های اخیر تغییرات زیادی داشته است، بنابراین مواد مورد استفاده در مکملها باید متفاوت باشد.
اگر در منطقه‌‌ای سردسیر زندگی می‌کنید و خودرو شما دیزلی است، از مکمل سوخت برای جلوگیری از یخ زدن گازوئیل استفاده کنید. این کار از انسداد سیستم سوخت‌رسانی نیز جلوگیری می‌کند. اگر برای مدت طولانی در هوای سرد از اتومبیل خود استفاده نمی‌کنید و در پارکینگ برای مدتی خاموش باقی می‌ماند، از دو مکمل سوخت استفاده کنید تا ماشین به راحتی روشن شود.
استفاده از مکمل برای خودرویی که مدت زمان زیادی خاموش بوده، باعث می‌شود که رسوبات سیستم سوخت‌رسانی از بین برود و عملکرد روان‌تری داشته باشد.
کارایی
در حالیکه مکملهای سوخت در برخی مواقع و برای بعضی اتومبیل‌ها مفید واقع میشوند ولی در زمینه صرفه‌جویی در مصرف انرژی کارایی چندانی ندارد. در حقیقت هزینه‌ای که برای مکمل سوخت پرداخت می‌شود برابر با پول بنزینی است که به گفته تولیدکنندگان صرفه‌جویی می‌شود. در حقیقت بهترین مکمل سوخت در دنیا نیز هزینه‌ای بیشتر از پولی که در مصرف بنزین صرفه‌جویی می‌شود را از راننده طلب می‌کند.
برخلاف ادعای شرکت‌های تولیدکننده مکملهای سوخت، در بررسی صورت گرفته توسط یک گروه مشخص شد که مکملهای سوخت باعث افزایش هزینه ۵۰ سنتی به ازای هر لیتر بنزین مصرفی می‌شود! درحالی‌که اکثر تولیدکنندگان مکملهای سوخت ادعا می‌کنند که محصولشان باعث افزایش اکتان بنزین می‌شود و کارکرد بهتر موتور را در پی دارند ولی استفاده از بنزین باکیفیت کارایی بهتری را برای موتور خودرو به ارمغان می‌آورد.
راهکار جایگزین
اگر عمر خودرو شما کمتر از ۱۰ سال بوده و همچنین در این مدت به خوبی از آن نگهداری کرده باشید، نیازی به استفاده از هیچ یک از مکملهای سوخت موجود در بازار ندارید. خودرو شما بهترین کارایی را از نظر موتور و همچنین سیستم‌های الکتریکی در اختیار شما قرار می‌دهد.
باتوجه به تبلیغات بالای سازندگان مکملها، پس چرا تولیدکنندگان خودرو استفاده از آن را به رانندگان پیشنهاد نمی‌کنند و یا چرا این محصولات در تمامی پمپ بنزینها در سراسر کشور موجود نیستند؟ جواب این سوالات ساده است، کارایی مکملها مطابق با ادعای سازندگان آنها نیست.
اگر احساس می‌کنید که خودروی شما تنبل شده و کارایی لازم را ندارد و برای بهبود دوباره عملکرد آن نیاز به محصولی جداگانه دارید، به‌جای استفاده از مکملهای سوخت، باک ماشین را با بنزین با اکتان بالا پر کنید. معمولا بنزین‌های موجود در بازار دارای اکتان ۹۵ هستند ولی در برخی پمپ بنزینها می‌توان بنزین با اکتان ۹۹ نیز خریداری کرد.
اگرچه بنزین‌های با اکتان بالا برای خودروهای اسپرت بیشتر کارایی دارد ولی می‌توانید هر چند وقت یکبار با استفاده از بنزین مجهز به اکتان، عملکرد اتومبیل خود را بهبود دهید. دفعه بعدی که وارد پمپ بنزین شدید، قبل از وسوسه شدن برای خریداری مکمل سوخت سعی کنید بنزین باکیفیت مصرف کنید.
جامعه > محیط زیست - مکملهای بنزین در همه جایگاههای سوخت عرضه می‌شود اما در مورد بی‌فایده بودن و حتی مضر بودن آن حرف‌و حدیث‌هایی وجود دارد.
علیرضا نورایی: چند روز قبل، معاون اداره کل نظارت بر اجرای استاندارد اعلام کرد که مکملهای بنزین، که به انواع شکل‌های محلول و قرص در جایگاه های عرضه فرآورده‌های نفتی به فروش می‌رسند، غیر‌استاندارد هستند و به موتور خودروها خسارت وارد می‌کنند. وی اضافه کرد که استاندارد ملی مکملهای بنزین به منظور کنترل کیفیت جامع آنها، در دست بررسی است و تاکنون پروانه کاربرد علامت استاندارد برای هیچ‌کدام از مکملهای بنزین صادر نشده است.
پیش‌تر هم مدیرکل استاندارد استان تهران از آزمایش چند نمونه از این مکملها در آزمایشگاه‌های استاندارد و پژوهشگاه نفت خبر داد و گفت که نتیجه آزمایشها حاکی از بی تاثیر بودن آنها بر بنزین بوده و از مردم درخواست کرد که از خرید مکملهای سوخت خودداری کنند.
شرکت ایران‌خودرو هم در اطلاعیه‌ای به مشتریان محصولاتش اعلام کرده بود که اضافه کردن هیچ‌یک از انواع مکمل بنزین، شوینده انژکتور، روغن بنزین و تقویت کننده اکتان بنزین در هیچ‌کدام از محصولات تولیدی این شرکت مجاز نیست. این شرکت حتی اخطار کرده است که مصرف این مواد علاوه بر الغای گارانتی شرکت، می‌تواند به غیر ایمن شدن خودرو، به ویژه اجزای سیستم سوخت رسانی منجر شود، چنان که تاکنون مواردی از بروز ایرادات موتوری وسیستم سوخت‌رسانی در اثر استفاده از مکملها مشاهده شده است.
در میان این اعلامیه‌ها و اخطاریه‌ها این سوال مطرح می‌شود که مگر مکملهای سوخت چه گونه ترکیباتی هستند و چه ویژگی‌هایی دارند که رانندگان را به مصرفشان ترغیب می‌کنند؟ و چرا در ایران با این محصولات اینگونه برخورد می‌شود؟
شرکت‌های تولید کننده مدعی‌اند که این مواد در حالی که روان‌کنندگی و بازدهی سوخت را بالا می‌برد و آلودگی‌های ناشی از سوخت را کاهش می‌دهد. سازندگان این محصولات، مزایای اصلی مکملهای سوخت را چنین برمی‌شمارند: • افزایش بهره‌وری در احتراق و کاهش مصرف سوخت، و در نتیجه صرفه‌جویی پولی • افزایش روان‌کنندگی سوخت • جلوگیری از یخ زدن سوخت در دماهای پایین • بهبود ساختار سوخت‌رسانی و درنتیجه افزایش نیرو و کاهش انتشار آلودگی
آنها در کنار این مزایا، فواید دیگری را هم برای محصولاتشان قائل هستند، مثل افزایش عمر موتور، افزایش پایداری سوخت، جدا شدن رسوبات و مواد زائد، و روان‌کاری اجزای متحرک در سیستم سوخت‌رسانی و موتور. اما آیا موارد کاربرد مکملهای سوخت به اتومبیل‌ها محدود می شود؟ باید در جواب گفت که هر وسیله مصرف کننده سوخت‌های مشتق از نفت می‌تواند از مکمل مخصوص خود استفاده کند. از سیستم‌های تک سیلندر تا موتورهای چند سیلندر صنعتی که مخصوص کار‌های سنگین هستند، و از موتور خودروهای سواری تا موتور زیردریایی‌ها می‌توانند مصرف‌کننده این مواد باشند.
ولی آیا آن گونه که تبلیغ می‌شود، مکملهای سوخت می‌توانند تعداد کیلومتری را که با یک باک بنزین می‌توان پیمود، افزایش دهند؟ آیا آنها واقعا سازگار با محیط زیستند و آسیبی به آن وارد نمی‌کنند؟
خیلی از راننده ها هستند که از مصرف مکملها راضی‌اند و از سوی دیگر عده زیادی هم به کلاه‌برداری بودن عرضه این محصولات و مضر بودن آنها برای محیط زیست تاکید دارند. در حقیقت هر دو طرف درست می گویند!
مکملها کیلومتر پیموده شده را به ازای هر لیتر بنزین ارتقا می‌دهند و به فرایند احتراق شتاب می‌دهند، که این کارکرد سبب سرعت بیشتر و عملکرد نرم‌تر اتومبیل می‌شود. با این وجود با مصرف مکملها، نظیر هر سوخت دیگری، انتشار آلودگی به محیط همچنان باقی است و شرکت‌های تولید کننده در مورد سازگاری با طبیعت مثل دیگر ویژگی‌های محصولاتشان اغراق می‌کنند. مثلا ادعا می‌کنند که محصولشان در کاهش هیدروکربن و مونوکسیدکربن دود خروجی بسیار موثر است، کوبش‌های موتور را کم می کند، پایداری سوخت را افزایش می‌دهد، مسافت پیموده شده را 8 تا 12 درصد به ازای هر لیتر بنزین ارتقا می‌دهد.
در سوی دیگر دعوا، ادعا می‌شود که مکملها گمراه کننده و برای طبیعت مضر است. در حقیقت اثر استفاده از این مواد در کاهش هیدروکربن و مونوکسیدکربن خروجی از اگزوز طی آزمایشها ثابت شده است ولی اگر آنها در خارج از باک مثلا روی زمین ریخته شوند برای محیط‌زیست و سلامتی انسان، خصوصا اطفال و زنان باردار، خطرساز خواهند بود.
مکملهای موسوم به اکتان افزای بنزین به خودرو آسیب می زنند
شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی هشدار داد که مکملهای موسوم به اکتان افزای بنزین که در برخی مجاری عرضه سوخت به رانندگان ارائه می شود به ساختار فنی خودرو آسیب می زند.
به گزارش ایسنا، رئیس مهندسی فرآورده شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران گفت: بنزین تولیدی که در جایگاههای سوخت عرضه می شود، سوختی کامل است و همه موارد از جمله بالا بودن اکتان، فشار بخار مطلوب و جلوگیری از ایجاد صمغ در خودرو در آن پیش بینی شده است.
سیدعلی سیدمومنی تاکید کرد: مکملهای بنزین نه تنها کمکی به افزایش بهسوزی یا اکتان افزایی نمی کنند، بلکه به موتور خودرو خسارت می زنند؛ بنابراین استفاده از آنها مردود است و توصیه نمی شود.
وی با بیان این که به تازگی نیز نمونه هایی از معروفترین و پرفروش ترین مکملهای بنزین (سه برند) به منظور آزمایش به پژوهشگاه صنعت نفت ارسال شده است، اظهار کرد: نتایج حاصل از این آزمایشها نشان داد این مکملها فاقد هرگونه خاصیت اکتان افزایی بوده و آسیب رسان به موتور خودرو هستند.
مومنی همچنین گفت: سازمان ملی استاندارد نیز استفاده از مکملهای اکتان افزای بنزین را تایید نکرده است.
رئیس مهندسی فرآورده شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران ضمن تاکید دوباره بر استفاده نکردن از اینگونه مواد به عنوان اکتان افزای، تصریح کرد: مراجعان به پمپ بنزینها در صورت مشاهده فروش این مواد در جایگاههای سوخت می توانند مراتب را با شماره تماس ٠٩٦٢٧ اطلاع دهند.
به گفته وی، تماسهای مردمی در خصوص تخلف فروش مکمل اکتان افزا در مجاری عرضه سوخت ثبت و ظرف مدت ٧٢ ساعت به آنها رسیدگی خواهد شد.
مومنی گفت: اثبات فروش اینگونه مواد در جایگاه سوخت در رتبه بندی آنها نیز تاثیرگذار خواهد بود.
شاید بتوان مکملها را به انواع عمده مکملهای بنزین بدون سرب ، افزایش دهنده عدد اکتان، شوینده انژکتور یا کاربراتور، و دسته‌ای که هر دو کاربرد افزایش اکتان و تمیزکنندگی سیستم سوخت‌رسان را یک جا دارند، دسته بندی کرد.
برخی متخصصین معتقند که به غیر از مکملهای بنزین بدون سرب، که ویژه خودروهای قدیمی هستند، و مکملهای اکتان بالا برای خودروهای جدید بقیه انواع مکمل یا بی‌فایده و نوعی سوء استفاده از مشتری هستند و یا اگر کارکردی هم داشته باشند از نظر اقتصادی و فنی سودی در پی ندارند.
ولی چرا عدد اکتان و افزایش آن مهم است؟ عدد اکتان یک درجه‌بندی برای سنجش مقاومت سوخت در برابر پیش‌سوزی است. اگر به ایزواکتان عدد 100 و به نرمال‌هپتان عدد صفر داده شود، عدد اکتان بنزین عبارت است از درصد ایزواکتان در نرمال هپتان، که خاصیت ضد کوبشی آن برابر بنزین آزمایش شده در شرایط استاندارد باشد.
به زبان ساده، هر چه عدد اکتان یک سوخت بیشتر باشد آن سوخت در مقابل پدیده احتراق مخرب مقاوم‌تر خواهد بود. در خودروهای قدیمی هنگامی که سوخت مصرفی، اکتانی کمتر از مقدار لازم داشته باشد، هنگام شتاب‌گیری یک صدای تقه یا کوبش شنیده می‌شود که این کوبش‌ها شدیدا به موتور خودرو آسیب می‌رساند. وقتی اتومبیل به مناطق کم ارتفاع نظیر سواحل دریا می‌رود، این صدا افزایش می‌یابد که دلیل آن تاثیر ارتفاع بر کاهش اکتان سوخت است.
امروزه خودروسازان با نصب حسگر ضربه در سیستم سوخت‌رسانی خودرو مشکل ضربه و کوبش را با ریتارد کردن زمان جرقه‌زنی توسط سیستم کامپیوتری خودرو حل کرده‌اند. بنابر این ارتقای عدد اکتان می‌تواند مفید و حتی لازم باشد. چه آن که بر اساس استاندارد اتحادیه اروپا از سال 2004 عدد اکتان بنزین نباید کمتر از 95 باشد و از این پس نیز استاندارد ملی ایران در رابطه با بنزین مطابق استاندارد اروپا خواهد شد. در حال حاضر در کشورمان، عدد اکتان بنزین معمولی 87 و بنزین سوپر 95 است که وزارت نفت با توجه به استاندارد جدید طی چند ماه آینده موظف به اعمال استاندارد جدید خواهد بود.
ولی در مورد شوینده کاربراتور یا شوینده انژکتور متخصصان عقیده دارند که آنها کاملا تجاری و غیر‌ضروری هستند. قسمتی از کاربراتور که ممکن است کثیف شده و احتیاج به شستشو داشته باشند، مجرای ورودی هوا است. گاهی بخارات ناشی از کارتل باعث کثیف شدن این مجرا می‌شود. در صورت وجود این کثیفی، شوینده کاربراتور که در بنزین حل شده، اصولا به قسمت‌های ورودی هوا نمیرسد که قادر به تمیز کردن آن باشد.
اگر هم شستن ژیگلور، هدف استفاده از شوینده کاربراتور باشد ، ژیگلورهای کاربراتور بوسیله خود بنزین هم شسته و تمیز میشوند، آن چنان که در بعضی موارد حتی خورده میشوند. چنان که گاهی گفته می‌شود که کاربراتور ژیگلور گشاد کرده و باید ژیگلور آن تعویض شود. در حالی که بنزین طی مرور زمان ژیگلور فلزی را می‌خورد و گشاد می‌کند، چه احتیاجی به ماده جرم‌گیر و تمیز‌کننده وجود دارد؟
در مورد تمیز کننده انژکتور هم ایراد مشابهی وارد است. انژکتورها سوزن‌هایی هستند که روی یک سیت فلزی با کمک نیروی فنر نشسته و یک مغزی مغناطیسی آنها را بلند می‌کند. فیلتر‌ها تقریبا تمام ناخالصی‌های سوخت را جذب می‌کنند و حتی زمانی که کهنه و مستهلک میشوند، ناخالصی‌های خیلی کوچک‌تر را هم نسبت به زمان نو بودن جذب می‌کنند. بنابر این چیزی به اسم ذرات معلق در این سیستم‌ها وجود ندارد.
اگر منظور از تمیز کردن، اریفیس مرکزی انژکتور هم باشد، کاملا بی‌معنا است. چرا که جرم گرفتن این قسمت غیرممکن است. به علاوه، فشار بنزین به اندازه‌ای در سیستم‌های انژکتوری بالا است که مواد معلق روی بدنه داخلی انژکتور رسوب نخواهد کرد.
حتی اگر فرض کنیم که ذرات معلقی در سیستم وجود دارد، یا آن قدر ریز هستند که از سوراخ انژکتورها رد میشوند و فقط موقع نشستن سوزن روی سیت، موجب خوردگی سریع آن دو میشوند، و یا آن قدر درشت هستند که درون مجرای انژکتور گیر کرده و راه عبور سوخت را به کلی مسدود می‌کنند. در این شرایط مکمل یا حلال هم نمی‌تواند به حل شدن یا خروج آنها از انژکتور کمک کند. در واقع مکمل‌هایی از این دست پاک کننده یا حلال نیستند، بلکه بیشتر به صورت روانکار و کاهش دهنده اصطکاک سیستم هستند که با تشکیل لایه‌ای از ماده روانکار یا محافظ برروی سطوح سیستم سوخت‌رسانی تا حد بسیار جزئی فرسایش سیت و سوزن انژکتور، و تا حدی خوردگی زغال‌های پمپ انژکتور را کاهش می‌دهند.
با همه این اوصاف شاید به این نتیجه برسید که در عمل استفاده از چنین مکمل‌هایی، فقط آتش زدن پول است! چرا که عمر سیستم سوخت‌رسانی به اندازه عمر مفید خودرو است و این مکملها ممکن است فقط 5 تا 10درصد به عمر سیستم اضافه کند. در حالیکه هزینه‌ای که برای خرید این مکملها در طول 4 یا 5 سال از جیب مشتریان می‌رود، از قیمت تعمیر کامل سیستم سوخت رسانی فراتر خواهد بود.
شاید برای شما این موضوع پیش آمده که در هنگام مراجعه به جایگاه سوخت گیری (پمپ بنزین)، یا هنگام خرید لوازم یدکی یا حتی هنگام خرید اسپری تمیز کننده تایر و داشبورد متصدی آن به شما استفاده از مکمل سوخت(اکتان بوستر) را پیشنهاد کند. براساس گفته های آنها با استفاده از مکمل سوخت کارایی موتور مکمل های بنزین به افزایش بهسوزی یا اکتان افزایی خودرو کمک می کنند و مصرف سوخت کمتر و یا بهینه می‌شود. آیا چنین موضوعی حقیقت دارد؟
در صورتی‌که به حرف‌های گفته شده فروشندگان اعتماد کنید، با پرداخت هزینه‌ای اضافه صاحب محلولی اعجاب انگیز خواهید شد! برای استفاده از مکمل سوخت (مکمل اکتان)تنها کافیست که این قوطی از این محلول را به باک پر بنزین اتومبیل خود اضافه کنید.مکملهای سوخت یا به بیانی دیگر افزودنی های سوخت برای موتورهای بنزینی و دیزلی در بازار موجود است. براساس توصیه و فرمولاسیون سازندگان این مکملها، با استفاده از این محصولات مزایای زیادی نصیب صاحبان خودرو می‌شود که برای مثال می‌توان به تمیز شدن سیستم انژکتور و حذف رطوبت از سیستم سوخت‌رسانی از بین بردن گرفتگی ها اشاره کرد. برای بهبود عملکرد کاتالیزور خودرو و همچنین سیستم اگزوز و انژکتور، محصولات تخصصی دیگری توسعه داده شده‌اند و در بازار برای خرید موجود هستند.براساس نظر سازندگان این محصولات، در حالت کلی با استفاده از این اکتان بوستر ها باید خودرو عملکرد روان‌تری را از خود نشان دهد. مصرف سوخت بهینه‌تر، بهبود عملکرد احتراق، کاهش انتشار گازهای سمی و افزایش عمر مفید موتور خودرو جستجو کرد.
استفاده از مکمل سوخت بسیار راحت است. برای آشنایی با نحوه استفاده از مکملها می‌توانید دستورالعمل موجود بر روی بسته‌بندی آن ها را مطالعه کنید. در اغلب موارد مکملهای سوخت مایع بوده و تنها نیاز است آنها را داخل باک خودرو بریزید، البته باک باید پر از بنزین یا گازوئیل باشد. مکمل باید با سوخت ترکیب شده و وارد سیستم سوخت‌رسانی خودرو شود تا کارایی مناسبی از خود نشان دهد.
